LMS

LMS Wat is de landelijke meldkamer samenwerking

Transitieakkoord Meldkamer
van de toekomst Heroriëntatie vorming landelijke
meldkamer

De opdracht

De opdracht van het nieuwe
samenwerkingsverband luidt:

‘De LMS wordt een nieuw organisatieonderdeel van het politiekorps, en werkt samen met onze partners in het meldkamerveld. De LMS is van en voor alle partijen en stelt zich in het meldkamerdomein op als ‘linking pin’ voor en tussen meldkamerbeheer ,-beleid en -operatie’.

Jan van Loosbroek, hoofd LMS:

De aanpak

De hulpdiensten en de LMS voeren deze gezamenlijke opdracht uit langs vier lijnen.

De hulporganisaties werken samen, gefaciliteerd door de LMS, voorstellen voor het nieuwe beleid uit. Ook zijn zij gestart inzichtelijk te maken welke verantwoordelijkheden de partners hebben en wat de LMS met en voor de meldkamers doet.

Beleids- en
bestedingsplan

Ambulancezorg, brandweer, Koninklijke Marechaussee en politie werken op de meldkamers fysiek naast elkaar. Gezamenlijk is het afgelopen jaar samen richting gegeven aan de ontwikkeling van de meldkamers. Dit heeft geleid tot het multidisciplinaire Beleids- en bestedingsplan Meldkamer 2019-2023. Dit plan geeft voor en door het hele netwerk van meldkamers richting aan beleid, beheer en uitvoering.

Overdracht beheer

Op 1 januari 2020 dragen de veiligheidsregio’s, de huidige beheerders van de meldkamers, het beheer van de meldkamers over aan de politie. De hulpdiensten, als gebruikers van de meldkamers, bereiden zich vanaf 2018 gezamenlijk voor op de nieuwe verantwoordelijkheden die zijn vastgelegd in de Wijzigingswet meldkamers. In het Uitwerkingskader meldkamers staan onder andere de financiële afspraken.

Inventarisatie

Van november 2018 tot en met januari 2019 heeft de LMS samen met alle meldkamerlocaties geïnventariseerd en geanalyseerd hoe elke meldkamer ervoor staat; wat moet er worden overgedragen van de veiligheidsregio’s naar de politie? Op basis van deze inventarisatie bereiden het Ministerie van Justitie en Veiligheid, de veiligheidsregio’s en de politie samen voor hoe dat beheer wordt overgedragen. Ook maken zij afspraken over personele zaken. Essentiële kwaliteitseis bij de overdracht is dat de meldkamers zonder onderbreking bereikbaar blijven en hun werk goed kunnen doen. Een besluit over de aanpak van de overdracht volgt voor de zomer van 2019.

Bouwplaats


Om de nieuwe beheerorganisatie in te richten en de overdracht in goede banen te leiden, heeft de LMS gekozen voor een ontwikkelmethode: ‘Bouwplaats bedrijfsvoering meldkamer’. Dit is een methode om te leren en te ervaren wat het beheer van meldkamers inhoudt. Tot 2023 komen in deze ‘bouwplaats’ medewerkers van de LMS, het politiedienstencentrum (PDC), het meldkamerdienstencentrum (MDC) en alle lokale beheerders van meldkamers bij elkaar om de nieuwe bedrijfsvoering in te richten.  

Tijdens de zware storm op 18 januari 2018 werd er twee uur lang enorm veel gebeld naar de 112-alarmcentrale en de regionale meldkamers. Op het hoogtepunt kwamen er bijna duizend oproepen per kwartier binnen, waren alle 180 lijnen bezet en liepen wachttijden op. Daarna zijn technische en operationele maatregelen genomen om wachttijden zo veel mogelijk op te lossen, bijvoorbeeld door telefoontjes binnen te laten komen op een tweede locatie. Op 23 maart 2018 hebben de laatste meldkamers (Den Haag en Drachten) ook hun vaste 112-lijnen overgezet naar de alarmcentrale in Driebergen. Sindsdien worden alle 112-gesprekken – zowel van vaste als van mobiele telefoons – in Driebergen aangenomen. Daardoor kunnen centralisten 112-meldingen sneller aannemen en de beller sneller doorverbinden met de juiste hulpdienst.

Doorontwikkeling 112

Om een beller zo snel mogelijk door te kunnen verbinden naar de juiste hulpdienst, heeft de alarmcentrale nieuwe technische infrastructuur nodig. Daar heeft het MDC het afgelopen jaar dan ook hard aan gewerkt. Vanwege een paar technische problemen kon de nieuwe infrastructuur tot twee keer toe nog niet in gebruik worden genomen. De bedoeling is dat dat medio 2019 wél gebeurt.

GMS

Geïntegreerd meldkamersysteem (GMS) wordt gebruikt om alle 112-meldingen aan te nemen, te beoordelen en door te geven aan de betrokken hulpdiensten. GMS ondersteunt de centralisten in het dagelijkse werk en helpt het overzicht te bewaren in de hectiek van (grootschalige) incidenten. In combinatie met andere informatiesystemen laat GMS zien waar incidenten zijn en waar hulpdiensten zich bevinden. Via GMS kunnen aangesloten partners zoals Rijkswaterstaat, de KNRM en particuliere alarmcentrales informatie met elkaar delen.

Marktverkenning NMS

GMS bestaat al lang en is aan vernieuwing toe. Dat komt mooi uit nu de meldkamers samengaan en we toch bezig zijn werkprocessen en ICT-systemen op elkaar aan te sluiten. Onder de titel Nieuw meldkamersysteem (NMS) is daarom in 2017 een eerste marktverkenning gestart om na te gaan wat er al te koop is op dit gebied. In de eerste helft van 2018 kreeg de verkenning een vervolg, waarbij de wensen van de gebruikers een belangrijk uitgangspunt vormden. In 2019 volgt een besluit over de vervolgstappen en wordt hiervoor een plan van aanpak opgesteld.

Bijzondere uitdagingen

Het is een hele klus om GMS te onderhouden en door te ontwikkelen. In 2018 heeft het MDC het grootste aantal nieuwe versies van GMS ooit uitgebracht. Zo zijn nieuwe functies toegevoegd en is het systeem geschikt gemaakt om Advanced Mobile Location te gebruiken. AML is een nieuwe techniek op mobiele telefoons, waarmee de centralist nog sneller de juiste hulp naar de juiste plaats kan sturen.

C2000

Voor 85.000 hulpverleners is C2000 van levensbelang als onderling communicatiemiddel. C2000 is een apart radionetwerk dat onder alle omstandigheden in de lucht moet blijven. De gebruikers zijn zeer divers: van aangewezen gebruikers zoals politie, brandweer en ambulancediensten tot gelieerde gebruikers zoals boswachters, waterschappen, douane, gemeentelijke handhavingsdiensten en nutsbedrijven.

Vernieuwd C2000

C2000 wordt vernieuwd, omdat het einde van de technische levensduur van het netwerk volgens de leveranciers in zicht is. De overgang naar het nieuwe C2000-systeem wordt pas gedaan als aan alle randvoorwaarden is voldaan. Belangrijkste aandachtspunt is dat onze hulpverleners veilig en ongestoord hun werk kunnen blijven doen. Een deel van het systeem – het alarmeringsnetwerk P2000 – is in de loop van 2018 vernieuwd. Eind 2018 besloot de minister van Justitie en Veiligheid tot uitstel van de overgang naar het nieuwe spraaknetwerk van C2000 vanwege tegenvallende resultaten in de testfase van het netwerk.

Dit besluit heeft direct gevolgen voor de geplande aansluitingen op de landelijke meldkamervoorzieningen van de meldkamerlocaties Den Bosch, Haarlem en Maastricht. Een taskforce heeft de LMS-directie in november 2018 geadviseerd over de vervolgstappen. Zo is de geplande overgang vervangen door een proefmigratie in Zuid-Limburg. Een nieuwe overgangsdatum wordt nog vastgesteld.

De migratie naar het nieuwe
communicatienetwerk C2000

Kamerbrief nieuwe infrastructuur
mobiele communicatie (C2000) Taskforce inventariseert gevolgen
uitstel c2000 voor meldkamers

NL-Alert

Met NL-Alert kan de overheid mensen gericht alarmeren en informeren tijdens een ramp of calamiteit bij hen in de buurt. Een NL-Alert is een tekstbericht dat wordt uitgezonden door zendmasten naar mobiele telefoons in de omgeving van de noodsituatie. In het tekstbericht staat wat er aan de hand is en wat mensen het beste kunnen doen. Het MDC verzorgt het operationeel en tactisch beheer van deze belangrijke dienst. Twee keer per jaar (elke eerste maandag van de maand om 12 uur in juni en december) stuurt het MDC een NL-Alert controlebericht. Ontvang je het bericht, dan is je telefoon ingesteld om NL-Alerts te ontvangen.

Innovatieagenda
2019-2022

In 2018 hebben de hulpdiensten, ondersteund door de LMS, de Innovatieagenda Meldkamer 2019-2022 opgesteld. Hiermee hebben we een belangrijke stap gezet naar een gezamenlijke aanpak. Uit ruim vijftig interviews met collega’s van alle hulpdiensten en met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en kennisinstellingen is naar voren gekomen welke onderwerpen tussen 2019 en 2022 aan de orde moeten komen. In de loop van 2019 is de agenda klaar om ermee aan de slag te gaan, maar de eerste innovaties zijn al in gang gezet.

112-meldingen voorspellen

Verschillende hulpdiensten maken al gebruik van historische bronnen om 112-meldingen te voorspellen. In oktober 2018 hebben brandweer, politie en TNO onderzocht of actuele bronnen en big data die voorspelling nog betrouwbaarder kunnen maken. Meldkamers kunnen zich dan nog beter voorbereiden op (uitblijvende) drukte. Het onderzoek is afgerond: de conclusie luidt dat zulke voorspellingen wel mogelijk zijn, maar dat de betrouwbaarheid nu nog te gering is om er in de praktijk mee te werken. Meer over de aanpak, uitkomsten en conclusies van dit onderzoek vind je in de flyer Het Nieuwe Melden: voorspellen spoedvraag

Beeldbellen naar 112?

Wie alarmnummer 112 belt, krijgt een hulpverlener van de meldkamer aan de telefoon. Deze centralist luistert en informeert zo goed mogelijk om snel te bepalen welke hulp nodig is. Hoe mooi zou het zijn als de beller niet alleen kan beschrijven wat er speelt, maar de noodsituatie ook kan laten zien? Of kost dat tijd en leidt het af van en wat wordt gezegd? Om hier meer over te weten, heeft TNO in oktober in de meldkamers Noord-Nederland en Noord-Holland onderzoek gedaan naar het effect van beeld bij 112 meldingen. Dit wordt in 2019 vervolgd. Lees er meer over in het artikel Videobellen met 112?.

Het Nieuwe Melden

Het Ministerie van Justitie en Veiligheid, de hulpverleningsdiensten, LMS en TNO hebben afgelopen twee jaar in het onderzoeksprogramma Het Nieuwe Melden samen onderzocht hoe de overheid zich slimmer kan organiseren en beter gebruik kan maken van de kansen die nieuwe communicatievormen bieden voor het melden van veiligheidsincidenten. De kennis die deze onderzoeken oplevert, draagt eraan bij om nu en in de toekomst burgers in nood sneller en efficiënter te helpen en de ambulancezorg, brandweer, Koninklijke Marechaussee en politie beter te faciliteren bij hulpverlening en bestrijding van crisis en rampen. Het programma is afgerond. De resultaten van de verschillende deelprojecten, zoals de onderzoeken naar effect van beeld, zijn te vinden op de LMS-site.

eCall

Sinds 1 april 2018 werkt Emergency Call of eCall ook in Nederland, het systeem in nieuwe auto’s dat automatisch de meldkamer alarmeert bij een ongeluk. eCall geeft de exacte locatie van het ongeluk, het voertuigtype, de rijrichting en het aantal inzittenden door. Met deze informatie kunnen hulpdiensten en bergers met betere informatie snel ter plaatse zijn. De meldkamers zijn geschikt gemaakt om deze alarmberichten te behandelen. Lees er meer over in Veelgestelde vragen over eCall.

Snel naar de juiste plek

Sinds maart 2019 hebben Androidtelefoons een voor Nederland nieuwe techniek die Advanced Mobile Location (AML) heet. Daarmee kan de meldkamer nog sneller de juiste hulp naar de juiste plaats sturen, omdat de centralist automatisch ziet waar de 112-beller zich bevindt. In de loop van 2019 werkt AML ook op iPhones. Lees er meer over in de vraag- en antwoordlijst AML of bekijk hoe het werkt in praktijk.

Ook ontwikkelen de hulpdiensten een 112-app voor snelle en nauwkeurige locatiebepaling. Halverwege 2019 krijgen de 112-meldkamers een nieuwe technische infrastructuur. Daarna kan de 112-app getest worden.